بابلیان هنگامی که می‌خواستند مساحت دایره را حساب کنند،مربع شعاع آن را در ۳ ضرب می‌کردند. البته لوح‌های قدیمی تری از بابلیان وجود دارد که مشخص می‌کند آنها مقدار تقریبی پی را برابر۳٫۱۲۵ می‌دانستند.در مصر باستان مساحت دایره را با استفاده از فرمول محاسبه می‌کردند.( d قطر دایره در نظر گرفته می‌شد )که در نتیجه مقدار تقریبی عدد پی ۳٫۱۶۰۵ بدست می‌آید.
علت نام گذاری عدد پی :
نمادی که ریاضیدانان برای نشان دادن نسبت محیط یک دایره به قطر آن به کار می برند ، حرف یونانی کوچک π است که به صورت /paɪ/ تلفظ می شود و از اولین حرف کلمه یونانی به معنی محیط گرفته می شود.
روز پی۱۴ مارس(در نگارش آمریکایی ۳/۱۴) است و از آن‌جا که سه رقم نخستِ π را دربردارد. یعنی روز چهاردهم از سومین ماه میلادی. جالب اینکه بدانید آلبرت انیشتین هم در این روز چشم به جهان گشوده است.
عدد پی و تاریخ هزاران ساله اش
عدد π نسبت محیط دایره به قطر آن و تقریبا معادل ۳٫۱۴ است. فرقی نمی کند که اندازه دایره چقدر باشد؛ محیط آن همیشه ۳٫۱۴ برابر بزرگ تر از قطر است. در طول ۴ هزار سال گذشته، مصریان باستان و بابلی ها به این عدد ثابت π برده بودند و از آن در محاسبات استفاده می کردند حتی عده ای هم می گویند کاشف اولیه این عدد، ایلامی ها بوده اند. در قرن ۱۸ بود که ریاضی دان ها اسم این عدد ثابت را، «پی» گذاشتند.
رقم های تصادفی بعد از ممیز
رقم های بعد از ممیز عدد π، هیچ الگوی مشخصی ندارند. قرن ها ریاضی دان‌ها به دنبال الگوی مشخصی برای این رقم ها می گشتند اما در سال ۱۷۶۸ یک ریاضی دان سوئیسی – آلمانی به اسم «یوهان هاینریش لمبرت» ثابت کرد که عدد پی عددی گنگ است.
π ، عددی پایان ناپذیر
پی، عددی گنگ است و نمی توان آن را یک کسر در نظر گرفت. این عدد مثل عدد \frac{1}{3} یا ۰٫۳۳۳۳۳ با یک الگوی تکرار شونده به پایان نمی رسد و یا مثل عدد اعشاری ۰٫۷۵ با عدد ثابت تمام نمی شود. عدد پی خیال تمام شدن ندارد و تا همیشه ادامه دارد. تا به حال برای این عدد ۲۲ تریلیون رقم محاسبه شده است البته این محاسبه را کامپیوتر انجام داده آن هم نه یک کامپیوتر معمولی بلکه کامپیوتری با ۲۴ درایو که ۱۰۵ روز متوالی برای رسیدن به این عدد کار کرده است.
حفظ کردن ۷۰ هزار رقم بعد از ممیز عدد π
اگر نگاهی به کتاب رکودهای گینس بیندازید اسم شخصی به اسم «راجویر مینا» را می بینید که قهرمان حفظ رقم های عدد پی است! این فرد در تاریخ ۲۱ مارس سال ۲۰۱۵ در یکی از دانشگاه های هند موفق شد که تا ۷۰ هزار بعد از ممیز عدد پی را از حفظ بگوید و اسمش را در کتاب گینس به ثبت برساند. این دانشجوی ۲۱ ساله در حالی که چشمش‌هایش را با چشم بند بسته بود قدرت حافظه‌اش را به دنیا نشان داد و در عرض ۹ ساعت ۷۱ هزار عدد را از حفظ گفت.
رکوردزن‌های دیگر عدد پی
به غیر از «راجویر مینا» و دستاورد استثنائی اش، رکورد زن های دیگری هم هستند که به خاطر عدد π، اسمشان در کتاب گینس ثبت شده است. در سال ۲۰۱۴، ۵۸۹ نفر در مدرسه گرامر آلمان موفق شدند بزرگ ترین نماد عدد پی را بسازند.
عدد π و کاربردهای مختلفش
عدد پی فقط برای بازی یا حفظ کردن نیست دانشمندان هر روز برای محاسباتی مثل تعیین حجم کره، مساحت دایره و حجم استوانه از این عدد استفاده می کنند. شاید اگر عدد پی نبود اکتشاف های فضایی غیر ممکن می شد چون با کمک عدد π است که می توان سایز محفظه‌ای که برای وارد شدن به اتمسفر زهره هست را محاسبه کرد. حتی اندازه چتر نجاتی که برای فرود امن روی سطح مریخ نیاز هست هم به کمک عدد π محاسبه می شود. تا به حال فکر کرده اید که سیستم GPSی که در گوشی همراه شماست چجوری لوکیشن دقیق را محاسبه می کند؟ به کمک عدد پی!
غیاث الدین جمشید کاشانی و عدد پی
کاشاني روش هايي نوين براي انجام محاسبات مهم رياضي ارائه داد و مقادير برخي از کليات مهم رياضي مانند عدد π را با نقد روش ارشميدس، در نهايت دقت و با هفده رقم تقريب اعشاري محاسبه کرد. شگفت آن که نتيجه برآورد و محاسبه او با نتايج محاسبات امروزي فقط در رقم هفدهم اختلاف دارد. کاشاني در «الرسالة المُحيطية» (ص ۲۸ )، عدد پي را با دقتي که تا ۱۵۰ سال پس از وي بي‌نظير ماند محاسبه کرده است.
رکورد محاسبه عدد پی
به گزارش CNN در تاریخ ۱۴ مارس ۲۰۱۹، «اما هاروکا ایوائو» چهار ماه وقت صرف کرد تا با کمک ۲۵ رایانه مجازی در سکوی ابری گوگل، عدد پی را تا ۳۱٫۴ تریلیون رقم (۳۱,۴۱۵,۹۲۶,۵۳۵,۸۹۷ رقم) محاسبه کند. یعنی عدد پی ضربدر ۱۰ به توان ۱۳ (π×۱۰۱۳).
ایوائو که به عنوان توسعه دهنده و مشاور گوگل کار می کند، توانست از دفتر کار خود در سیاتل با بهره گرفتن از کامپیوترهای قدرتمند گوگل و سکوی ابری این غول فناوری ۹ تریلیون رقم به عدد پی اضافه کند. خانم ایوائو سومین زن است که رکورد محاسبه این عدد را می شکند و برای اولین بار در جهان با استفاده از پردازش ابری این کار را کرده است.
تاریخ ریاضی سرشار از دانشمندانی است که عمری را وقف فکر کردن روی عدد π و شناسایی رمز و راز آن کردند.